Evy Buitendijk

Condorstudent aan Fontys Hogeschool Journalistiek

Fotografietips en feedback van een expert

Woensdag hadden Maartje en ik, naar aanleiding van ons fotografieproject, een twee uur lange meeting met Ron van Dooren, fotografiedocent op het FHJ. Dit is daaruit gekomen:

TIPS EN KENNIS van Ron

Er zijn drie belangrijke elementen in een foto:

  • Er is een hoofdfiguur aanwezig (persoon, dier, ding), je moet kunnen zien waar de foto om gaat
  • Een context (een plaats kan bijvoorbeeld heel belangrijk zijn, maar als een plaats onbelangrijk is, wil ik er niet door afgeleid zijn)
  • Er zit dramatiek in; een emotie, sfeer of handeling

Een foto is een middel om te communiceren, dat een verhaal moet vertellen en inzicht moet geven
Als ik het verhaal van de foto begrijp, ga ik pas naar de techniek kijken: hoe heeft de fotograaf dit verhaal kunnen vertellen? Komt dat enkel door het verhaal of bijvoorbeeld door de scherpte van de foto?
Soms kan een de goede techniek de foto maken. Laat de kijker nadenken hoe de foto nou in elkaar zit, dat kan de foto interessanter maken

Wanneer je echt foto’s gaat maken:

  • Maak dan veel foto’s van dezelfde scene om erachter te komen wat het juiste beeld is (een schilder maakt ook meerdere schetsen)
  • Zorg ervoor dat de ogen altijd scherp en in beeld zijn als je een levend wezen fotografeert. Verder is het fijn als de ogen op de lijn van een raster zitten (zie foto 1)
  • De hoofdpersoon hoeft niet per se precies in het midden: regel van de derde. bijv. meer in het rechtervak. (zie foto 1)
  • Westerse mensen lezen (net als een boek) een foto van links naar rechts. De spanning bouwt zich meer op als het even duurt totdat je bij de hoofdpersoon komt, plaats dan je onderwerp rechts (zie foto 1)
Foto 1
  • Het is vaak logischer om iets wat verticaal is ook verticaal te fotograferen, denk aan een giraffe
  • Compositietrucje: een herhaling van bepaalde vormen/een patroon kan de foto interessanter maken, als je bijvoorbeeld een bepaalde vorm heel vaak terug laat komen
  • Als je de kleur weglaat en een zwartwit foto maakt, kijk je automatisch meer naar de vormen
  • Kijken naar wat je echt allemaal ziet: wat staat er op de achtergrond, wat zie ik aan de zijkanten. Het moet niet te veel afleiden: hoe meer je weglaat hoe sterker je verhaal wordt. Breng het terug tot de essentie. Croppen kan dus bijna nooit kwaad.
  • Weet waar je foto over gaat!

Rons mening over foto’s photoshoppen: als het gaat om een nieuwsfoto, dan mag je niet photoshoppen! Je mag dingen er wel af croppen. Ook dat kan lastig zijn, want je moet altijd een eerlijk en realistisch beeld geven als journalist.
Het ene nieuwsmedium is strenger dan het andere, bij een zaterdagbijlage zou het bijvoorbeeld sneller zijn toegestaan. Als je het overweegt, moet je altijd de normen van fotobewerking navragen bij de hoofdredactie.

Nieuwe dingen die ik heb geleerd over de camera en bewerkingsprogramma Lightroom:

(na het gesprek met Ron)

  • Bij zwart wit foto’s is het belangrijk dat lichte en zwarte delen in evenwicht zijn, dit kan je zien in de grafiek op Lightroom. Ze mogen niet over de randen heen vallen. Anders is het te donker of te overbelicht.
  • Op Lightroom is er een digitaal edit effect – dat betekent je maar één gebied van de foto bewerkt, hetgeen dat jij selecteert. Dit kan cirkelvormig zijn of rechthoekig.
  • Je kunt op je camera instellen of je JPEG of RAW fotografeert. Dit kan via ‘quality’. Bij JPEG bewerkt je camera de foto zelf al, bij RAW niet en zo kun je nog veel meer zelf doen tijdens de nabewerking. Ik had hier nog nooit van gehoord.
  • Als je een klein diafragma hebt, en er dus weinig licht op de sensor valt, kun je dat oplossen door een lange sluitertijd in te stellen, dan valt er namelijk langer licht op de lens. Je moet deze niet te hoog instellen, want dan kun je onscherpte krijgen (door een bewegend onderwerp of doordat je de camera in je handen vasthoudt).

Ik dacht altijd dat je of moet kiezen voor een breed horizontaal beeld, of een verticaal beeld. Omdat dat de manieren zijn waarop je camera foto’s maakt. Maar omdat dit standaard instellingen zijn, betekent dat niet dat foto’s er per se zo uit moeten zien zegt Ron. Je kan je foto’s ook gewoon zo croppen zodat het een vierkant wordt, zoals hij bij onderstaande foto zou doen. Dat is helemaal geen probleem. Tenzij je als fotograaf op een redactie werkt en standaard afmetingen moet leveren, dan moet je je daaraan aanpassen.

Feedback op mijn foto’s

Dit is voor Ron een geslaagde foto. Het beeld is duidelijk, en niet te druk. Dankzij het raampje ontstaat er een extra kader in de foto, waardoor wat erin staat (de groene sticker in dit geval) extra opvalt. Zeker omdat het een bewogen beeld is, als je stil stond en er was een treinstation zichtbaar, dan was dat direct afleidend geweest. Wat je wel nog had kunnen doen is: links de stoel afknippen en rechts de deurklink afknippen.

De linkerpaal zorgt misschien wel voor diepte, maar valt te veel op. Dit komt onder andere doordat het een lichte kleur is. Als hij donkerder was geweest, was het misschien minder opvallend geweest. Verder mist de foto wat dramatiek, dat had bijvoorbeeld gekund door licht; denk aan een zonsondergang. Natuurlijk kun je op het moment dat je de foto maakt, het licht niet kiezen. Dat kan dus alleen als je terugkomt op een later moment.

Ron twijfelde over het hoofdfiguur van deze foto. Is dat het bootje of het gebouw achterin? Dankzij de felle kleuren viel het bootje wel meer op, maar ik had het duidelijker kunnen maken door bijvoorbeeld op de stijger te gaan staan, in te zoomen, lager te fotograferen of het diafragma groter te zetten. De achtergrond is nu te druk.

Bij deze foto dacht Ron dat het hoofdfiguur de kerk was en dat komt voornamelijk door de belichting. De kerk is heel goed belicht en dat valt op in de donkere foto. De voorgrond met wat stoeltjes valt dan aan beetje weg. Misschien dat dat via een ander perspectief anders was geweest. Bijvoorbeeld op het plein; dan zie je de belichting van de kerk minder goed en staat deze aan de zijkant van de foto. Deze foto had ik misschien juist overdag moeten nemen, vanwege het licht.

Dit is geen saaie portretfoto, minder gewoon dan de andere portretfoto die ik heb gemaakt. Omdat hij niet recht tegenover je staat, maar een beetje over z’n schouder heenkijkt. Het is duidelijk wie het hoofdfiguur is, mede dankzij het licht. Dankzij het licht is de foto ook direct spannender. Ik had hier de regel van de derde kunnen toepassen zodat ik minder ruimte overhoud aan de rechterkant. Dan heb je direct het spannende opbouwende effect als je van links naar rechts kijkt.

Deze foto is ook interessant voor mensen die geen persoonlijke band hebben met de hoofdfiguren (zoals bij de andere foto van de hond). Het vertelt wat over ze. Je kunt zien hoe hoog de hond kan springen. De sluitertijd moet hier heel kort zijn geweest, zegt Ron, anders was de bewegende hond niet zo scherp in beeld geweest. Het kader is hier goed, de achtergrond is clean en niets leidt af. (Ik heb hier ook gecropt van een horizontale naar een verticale foto)

Evy Buitendijk

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Terug naar boven